Prawnik Zawiercie – Wygaśnięcie decyzji
Prawnik Zawiercie – Porady prawne Zawiercie – SALVOIURE – www.salvoiure.pl
Problematyka wygaśnięcia decyzji unormowana jest w przepisie art. 162 § 1 KPA. Przepis ten stanowi, iż „Organ administracji publicznej, który wydał decyzję w pierwszej instancji, stwierdza jej wygaśnięcie, jeżeli decyzja:
1) stała się bezprzedmiotowa, a stwierdzenie wygaśnięcia takiej decyzji nakazuje przepis prawa albo gdy leży to w interesie społecznym lub w interesie strony,
2) została wydana z zastrzeżeniem dopełnienia przez stronę określonego warunku, a strona nie dopełniła tego warunku.”.
Z wykładni gramatycznej pierwszej przesłanki wygaśnięcia decyzji wynika, że bezprzedmiotowość decyzji jest konieczną, lecz niewystarczającą przesłanką stwierdzenia jej wygaśnięcia. Nie ulega jednak wątpliwości, że jeżeli stwierdzenie wygaśnięcia decyzji nakazuje przepis prawa, to organ administracji publicznej jest obowiązany do zbadania, czy spełnione są przesłanki wymienione w tym przepisie, nie zaś czy decyzja jest bezprzedmiotowa w rozumieniu przepisu art. 162 § 1 pkt 1 KPA[1]. W związku z tym należy podzielić pogląd, że w takich przypadkach uregulowanie prawne zawarte w art. 162 § 1 pkt 1 ma charakter odesłania do przepisów szczególnych, nawet wówczas, gdy określone w tych przepisach przesłanki wygaśnięcia decyzji są mocno powiązane z bezprzedmiotowością decyzji. W przypadku zaś, gdy kwestia wygaśnięcia decyzji nie jest uregulowana w przepisach szczególnych, wówczas stwierdzenie bezprzedmiotowości decyzji nie jest wystarczające do stwierdzenia jej wygaśnięcia, bowiem należy dodatkowo wykazać, że wymaga tego interes społeczny albo interes strony. Interes strony jako przesłanka stwierdzenia wygaśnięcia decyzji wymaga skonkretyzowania w każdym przypadku, natomiast pozostawanie w obrocie prawnym decyzji bezprzedmiotowej pozostaje w kolizji z interesem społecznym[2].
W piśmiennictwie przyjmuje się, że „bezprzedmiotowość wynika z ustania prawnego bytu elementu stosunku materialnoprawnego nawiązanego na podstawie decyzji administracyjnej, a to z powodu zgaśnięcia podmiotu, zniszczenia lub przekształcenia rzeczy, rezygnacji z uprawnień przez stronę, czy też na skutek zmiany stanu faktycznego uniemożliwiającego wykonanie decyzji albo z powodu zmiany w stanie prawnym, ale tylko w przypadku gdy powoduje ona taki skutek”. Należy podkreślić, że w przepisach szczególnych bezprzedmiotowość decyzji jest ujmowana jako odrębna i samoistna przesłanka stwierdzenia wygaśnięcia decyzji[3].
Organ administracji publicznej jest obowiązany stwierdzić wygaśnięcie decyzji, jeżeli decyzja została wydana z zastrzeżeniem dopełnienia przez stronę określonego warunku, a strona nie dopełniła tego warunku. Warunek jest tu ujmowany jako element decyzji i chodzi tu tylko o taki warunek, który ma dopełnić strona. Należy przyjąć, że warunek, o którym mowa w tym przepisie, to warunek w rozumieniu przepisów prawa cywilnego jako zawarte w decyzji zastrzeżenie, które uzależnia powstanie lub ustanie skutku prawnego od zdarzenia przyszłego i niepewnego (art. 89 KC). W piśmiennictwie zwraca się uwagę na to, iż „nie należy więc nazwy tej używać ani na oznaczenie zdarzenia przyszłego i niepewnego, ani na oznaczenie innego rodzaju postanowień czynności prawnej, ani również na określenie ustawowych przesłanek, od których zależy ważność lub skuteczność czynności prawnej”[4]. W literaturze wyraża się pogląd, że przedmiotowy przepis odnosi się do decyzji, do której dodano warunek rozwiązujący lub zawieszający. Treść przepisu nie daje bowiem podstaw do ograniczania zakresu zastosowania. Jeżeli strona dopełni warunku, wówczas decyzja administracyjna wywołuje skutki prawne od daty ziszczenia się warunku, chyba że co innego postanowiono w decyzji. Podejmowanie przez organy administracji publicznej decyzji z zastrzeżeniem warunku przewidują przepisy szczególne[5].
Zgodnie z przepisem art. 162 § 3 KPA stwierdzenie wygaśnięcia decyzji na podstawie przepisu art. 162 § 1 KPA następuje w drodze decyzji. Decyzja wydana na podstawie przedmiotowego przepisu jest decyzją wydaną w nowej sprawie. Należy zatem stwierdzić, że jest to decyzja wydana w pierwszej instancji i służy od niej odwołanie[6]. Organ administracji publicznej może stwierdzić wygaśnięcie decyzji ostatecznej i decyzji nieostatecznej. Uprawnienie organu administracji do stwierdzenia wygaśnięcia decyzji nieostatecznej przysługuje tylko wtedy, kiedy nie toczy się postępowanie odwoławcze. Podobnie należy przyjąć, że nie jest dopuszczalne stwierdzenie wygaśnięcia decyzji ostatecznej, gdy właściwy organ wszczął postępowanie w sprawie zmiany lub uchylenia decyzji ostatecznej, w sprawie stwierdzenia nieważności takiej decyzji albo wznowił postępowanie zakończone decyzją ostateczną. Decyzja stwierdzająca wygaśnięcie decyzji jest decyzją deklaratoryjną[7].
Prawnik Zawiercie – Porady prawne Zawiercie – SALVOIURE – www.salvoiure.pl
[1] P. Przybysz, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz., op. cit., s. 335.
[2] P. Przybysz, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz., op. cit., s. 339.
[3] Z. Janowicz, Kodeks postępowania…, op. cit., s. 515.
[4] G. Łaszczyca, Cz. Martysz, A. Matan, Kodeks postępowania…, op. cit., s. 211.
[5] ibidem, s. 212.
[6] Wyrok NSA 7 lipca 1988 r., II SA 1676/87, ONSA 1989, nr 2, poz. 60.
[7] J. Borkowski, Decyzja…, op. cit., s. 311.
