Prawnik Zawiercie – Elementy formalne postanowienia
Prawnik Zawiercie – Porady prawne Zawiercie – SALVOIURE – www.salvoiure.pl
Elementy postanowienia wyznaczające jego treść zawarte są w przepisie art. 124 KPA i są niemal tożsame z elementami, które powinna zawierać decyzja administracyjna. Zgodnie przedmiotowym przepisem postanowienie powinno zawierać:
1) oznaczenie organu administracji publicznej (pełna nazwa oraz siedziba – daje możliwość stwierdzenia, czy postanowienie wydał kompetentny organ);
2) datę wydania postanowienia (daje możliwość stwierdzenia, czy sprawę załatwiono w odpowiednim czasie);
3) oznaczenie strony lub stron albo innych osób biorących udział w postępowaniu (osoby fizyczne – imię, nazwisko, miejsce zamieszkania, osoby prawne – pełna nazwa, siedziba; adresatami postanowień mogą być bowiem nie tylko strony, ale również inne podmioty, a więc organy administracyjne, osoby trzecie, czy uczestnicy postępowania; spośród wszystkich osób biorących udział w postępowaniu, postanowienie powinno określać jedynie tę osobę, do której postanowienie jest skierowane);
4) przytoczenie podstawy prawnej (podstawą prawną postanowienia zwykle będą przepisy KPA, chyba, że co innego wynika z przepisów szczególnych);
5) rozstrzygnięcie (przedmiotem rozstrzygnięcia zawartego w postanowieniu nie jest samoistna sprawa proceduralna, lecz kwestia proceduralna powstała w toku załatwiania sprawy administracyjnej przez organ administracji publicznej);
6) pouczenie, czy i w jakim trybie służy zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego na treść postanowienia;
7) podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska osoby upoważnionej do wydania postanowienia.
Postanowienie, na które służy zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego, bądź które wydane zostało na skutek zażalenia, powinno zawierać również uzasadnienie faktyczne i prawne. Oznacza to, że postanowienia organu pierwszej instancji, na które służy zażalenie, powinny zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne, natomiast postanowienia organu pierwszej instancji, na które nie służy zażalenie, nie muszą zawierać uzasadnienia, chyba że są to postanowienia ostateczne z mocy wyraźnego przepisu kodeksu lub inne postanowienia kończące postępowanie albo rozstrzygające sprawę co do istoty, bowiem od takich postanowień służy skarga do sądu administracyjnego[1]. Postanowienia wydane na skutek zażalenia (ostateczne postanowienia organu drugiej instancji) powinny zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne zarówno z tej przyczyny, że służy na nie skarga do sądu administracyjnego, jak i dlatego, że są to postanowienia wydane przez organ drugiej instancji na skutek zażalenia. Należy zatem przyjąć, że obowiązek uzasadniania postanowień z tej przyczyny, że służy na nie skarga do sądu administracyjnego, odnosi się do wąskiego kręgu postanowień organu pierwszej instancji kończących postępowanie w sprawie lub rozstrzygających sprawę co do istoty, na które nie służy wprawdzie zażalenie, jednakże mogą one być zaskarżone (po wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa) do tego sądu[2].
Zażalenie na postanowienie służy wówczas, gdy kodeks tak stanowi – instytucja zażalenia zostanie omówiona w podrozdziale piątym niniejszego rozdziału. Skarga do sądu administracyjnego służy wyłącznie na postanowienia określone w art. 3 § 2 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, tj. postanowienia, na które służy zażalenie, postanowienia kończące postępowanie i postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty. Skargę do sądu administracyjnego można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, co oznacza, że w odniesieniu do postanowień, na które służy zażalenie, konieczne jest zaskarżenie postanowienia organu pierwszej instancji w drodze zażalenia i dopiero ostateczne postanowienie organu drugiej instancji może być przedmiotem skargi do sądu administracyjnego. Postanowienia, na które nie służy zażalenie, mogą być zaskarżone do sądu administracyjnego, po uprzednim wezwaniu organu administracji publicznej, który wydał postanowienie do usunięcia naruszenia prawa[3].
Dodatkowe elementy mogą być konstruowane na mocy przepisów szczególnych. Podobnie jak w przypadku decyzji mogą to być termin, warunek lub zlecenie. W postanowieniach nie zamieszcza się jednak klauzuli natychmiastowej wykonalności, ponieważ postanowienie jest wykonalne od jego doręczenia lub ogłoszenia, a w przypadku wniesienia zażalenia organ władny jest wstrzymać jego wykonanie w przypadkach uzasadnionych[4].
Postanowienie, które nie zawiera wymaganych przez prawo składników, jest postanowieniem wadliwym. Powstaje na tym tle identyczny problem, jak w odniesieniu do decyzji administracyjnych, a mianowicie, czy brak niektórych elementów czyni postanowienie wadliwym czy też nieistniejącym. Należy przyjąć, że brak jednego z tzw. istotnych składników postanowienia, do których zalicza się oznaczenie organu administracji publicznej wydającego postanowienie, wskazanie adresata postanowienia, rozstrzygnięcie oraz podpis osoby upoważnionej do wydania postanowienia sprawia, że nie mamy w takim przypadku do czynienia z postanowieniem, lecz z aktem nieistniejącym[5].
W przypadku nieistotnych wad postanowienia powinny one być usunięte w trybie rektyfikacji właściwym dla decyzji administracyjnych. Wadliwości istotne postanowienia muszą być usuwane w trybach nadzwyczajnych postępowania stosowanych w zakresie, w jakim odsyła się do nich w art. 126 KPA. Problematyka wad postanowienia zostanie omówiona szerzej przy okazji trybów weryfikacji postanowień.
Prawnik Zawiercie – Porady prawne Zawiercie – SALVOIURE – www.salvoiure.pl
[1] Z. Janowicz, Kodeks postępowania…, op. cit., s. 518.
[2] G. Łaszczyca, Cz. Martysz, A. Matan, Postępowanie administracyjne…, op. cit., s. 843.
[3] B. Adamiak, J. Borkowski, Postępowanie administracyjne…, op. cit., s. 749.
[4] M. Jaśkowska, A. Wróbel, Kodeks postępowania..., op. cit., s. 872.
[5] Z. Janowicz, Kodeks postępowania…, op. cit., s. 519.
